นักวิชาการชี้ "พญานาคเล่นน้ำ" บ่งชี้ความแปรปรวนของสภาพภูมิอากาศ เตือนคนไทยมีโอกาสพบปรากฏการณ์ทางธรรมชาติแปลกๆ มากขึ้น และมีโอกาสเห็น "หิมะตก" ในเมืองไทย
จากปรากฏการณ์ทางธรรมชาติพายุหมุน หรือที่เรียกว่า "พญานาคเล่นน้ำ" ที่เกิดที่อ่าวพัทยา ห่างจากชายฝั่ง 2 กิโลเมตร ซึ่งพายุหมุนวัดระดับความสูงจากพื้นน้ำทะเลถึงท้องฟ้าเท่ากับตึก 30 ชั้น และกินเวลานานกว่า 30 นาที เมื่อเย็นวันที่ 12 กันยายนที่ผ่านมานั้น
รศ.ดร.ธนวัฒน์ จารุพงษ์สกุล หัวหน้าหน่วยศึกษาภัยพิบัติและข้อสนเทศเชิงพื้นที่ ภาควิชาธรณีวิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า ปรากฏการณ์ลักษณะดังกล่าวหากเกิดบนบกเรียก "พายุงวงช้าง" แต่ถ้าเกิดในน้ำเรียก "พญานาคเล่นน้ำ" ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นบ่อยในช่วงนี้ยังไม่สามารถฟันธงได้ว่า
มี ความผิดปกติใดๆ เกิดขึ้น แต่มีข้อบ่งชี้ว่าเกิดจากความแปรปรวนของสภาพภูมิอากาศที่ต้องการปรับสมดุล เช่นเดียวกับกรณีการเกิดลูกเห็บตกที่ทำเนียบ ปกติลูกเห็บจะตกในช่วงพายุฤดูร้อนซึ่งมีอุณหภูมิแตกต่างกันมากๆ ในเดือนเมษายน-พฤษภาคม คงคล้ายๆ การเกิดปรากฏการณ์พญานาคเล่นน้ำ ที่ไม่น่าจะเกิดในช่วงเวลานี้
"ผมเคยบอกไว้แล้วว่า ต่อจากนี้ไปเราจะเห็นปรากฏการณ์ธรรมชาติแปลกๆ บ่อยขึ้น และปรากฏการณ์ที่ไม่เคยเห็นก็อาจมีโอกาสได้เห็น ต่อจากนี้ไปเมืองไทยอาจมีหิมะตกอย่างที่เวียดนาม ซึ่งมีละติจูดคล้ายๆ กับเมืองไทย ยังเกิดหิมะตกมาแล้ว ขณะเดียวกันใน จ.เชียงรายก็เคยมีหิมะตกแต่ไม่เป็นข่าว ซึ่งเป็นผลพวงจากความแปรปรวนของสภาพภูมิอากาศจากสภาวะโลกร้อน" รศ.ดร.ธนวัฒน์กล่าว
ดร.บัญชา ธนบุญสมบัติ ที่ปรึกษาด้านวิชาการ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) โพสต์ข้อมูลการเกิดพายุงวงช้างและพญานาคเล่นน้ำใน http://gotoknow.org/blog/weather ระบุว่า การเกิดพายุลักษณะนี้มีอยู่ 2 แบบ
คือ พายุทอร์นาโดที่เกิดขึ้นเหนือผืนน้ำ ซึ่งจะเกิดขึ้นระหว่างที่ฝนฟ้าคะนองอย่างหนัก เรียกว่า พายุฝนฟ้าคะนองแบบซูเปอร์เซลล์ (supercell thunderstorm) และมีระบบอากาศหมุนวนที่เรียกว่า เมโซไซโคลน (mesocyclone) พายุนาคเล่นน้ำแบบนี้จึงเรียกว่า นาคเล่นน้ำที่เกิดจากทอร์นาโด (tornadic waterspout)
และพายุที่เกิดจากการที่มวลอากาศเย็นเคลื่อนผ่านเหนือผิวน้ำที่ อุ่นกว่าโดยไม่มีฝนฟ้าคะนอง ทำให้อากาศที่อยู่ติดกับผืนน้ำซึ่งอุ่นในบางบริเวณจะยกตัวขึ้นอย่างรวดเร็ว และรุนแรง ทำให้อากาศโดยรอบไหลเข้ามาแทนที่
จากนั้นจึงพุ่งเป็นเกลียวขึ้นไปเรียกว่า นาคเล่นน้ำของแท้ (true waterspout) หรือนาคเล่นน้ำที่เกิดในช่วงอากาศดีพอสมควร (fair-weather waterspout)
ดร.บัญชาตั้งข้อสังเกตว่า หากพายุนี้เกิดขึ้นพร้อมกับพายุฤดูร้อน พายุนี้ควรเรียกว่า "พายุทอร์นาโด" เพราะเมฆที่ให้กำเนิดพายุจะต้องเป็นเมฆคิวมูโลนิมบัส (cumulonimbus) หรือเมฆฝนฟ้าคะนอง
แต่จะต้องเป็นฝนฟ้าคะนองอย่างหนัก และเกิดเมโซไซโคลน แต่หากไม่ใช่พายุทอร์นาโดก็ต้องดูพื้นผิวของบริเวณที่เกิดงวงช้าง ถ้าเป็นที่ผืนน้ำ พายุนี้ก็คือพายุนาคเล่นน้ำของแท้นั่นเอง
ขอบคุณเนื้อหาข่าวจาก