งานประเพณียี่เป็ง ในภาษาล้านนา หรือประเพณีลอยกระทง ที่ประชาชนชาวไทยทุกคนต่างก็รู้จักกันดี ประเพณียี่เป็งล้านนาของจังหวัดเชียงใหม่ เป็นงานประเพณีอันยิ่งใหญ่แห่งดินแดนล้านนา ที่ได้ปฏิบัติสืบทอดกันมาตั้งแต่ครั้งโบราณกาล “ยี่เป็ง” หรือวันเพ็ญเดือนยี่ของชาวล้านนา ซึ่งตามธรรมเนียมจะมีการลอยกระทงในแม่น้ำ ซึ่งถือว่าเป็นการจุดประทีปโคมลอยขึ้นไปสว่างไสวบนท้องฟ้า โดยมีคติความเชื่อว่า เพื่อบูชาพระเกตุแก้วจุฬามณี บนสรวงสวรรค์ หรือบ้างก็เชื่อว่าเป็นการลอยเคราะห์ หรือสะเดาะเคราะห์ ให้เกิดความเป็นมงคลแก่ชีวิต
   
โดยจะมีพิธีสำคัญของเทศกาลนี้อยู่ที่พิธีกรรมตั้งธรรมหลวงหรือฟังเทศน์ มหาชาติ  ชาวบ้านจะมีการประดับประดาวัดวาอารามบ้านเรือน ด้วยประทีปโคมไฟ โคมระย้า ทำซุ้มประตูป่าด้วยต้นกล้วย อ้อย ก้านมะพร้าว เตรียมข้าวปลาอาหารเป็นพิเศษ เช่น ห่อนึ่ง แกงอ่อม แกงฮังเล ลาบ และขนมต่าง ๆ ไปทำบุญ บางแห่งมีพิธีกวนข้าวมธุปายาสหรือบ้างเรียก ข้าวพระเจ้าหลวง ถวายเป็นพุทธบูชาในตอนเช้ามืดของวันเพ็ญเดือน  12  นี้ด้วย จากนั้นก็จะมีการทานขันข้าวหรือสำรับอาหารไปถึงบรรพชนคนตาย ถวายอาหารและกัณฑ์เทศน์แด่พระภิกษุสงฆ์ และมีการฟังธรรมมหาชาติตั้งแต่เช้าถึงกลางคืน บางแห่งก็จะมีการสืบชะตาด้วย  จะมีการปล่อยโคมลอย ในช่วงพลบค่ำจะมีการเทศน์ธรรมชื่อ  “อานิสงส์ผางประทีป” และชาวบ้านจะมีการจุดประทีป โคมหูกระต่าย โคมแขวน  เป็นพุทธบูชากันทุกครัวเรือนสว่างไสว หนุ่มสาวก็จะมีการเล่นบอกไฟ (ดอกไม้ไฟ) แข่งขันบอกไฟ (แข่งขันดอกไม้ไฟ) และปล่อยว่าวไฟ  (โคมไฟ)
   
นายทัศนัย บูรณุปกรณ์ นายกเทศมนตรีเทศบาลนครเชียงใหม่ เปิดเผยว่า ในปีนี้เพื่อระลึกถึงการจัดงานประเพณีลอยกระทงที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในแดนล้านนา งานประเพณีเดือนยี่เป็ง ประจำปี2554 ขึ้น ในระหว่างวันที่8-11 พฤศจิกายน 2554 ณ  ข่วงประตูท่าแพ บริเวณสำนักงานเทศบาลนครเชียงใหม่ และจุดอื่นที่กำหนดไว้ทั่วเขตเทศบาลฯ โดยให้ใช้ชื่องานว่า “จุดประทีปผ่อโคมลอย ย้อนวัฒนธรรม ยี่เป็งเชียงใหม่ ไร้แอลกอฮอล์” เพื่อรักษาขนบ ธรรมเนียมของไทยไว้ มิให้สูญหายไปตามกาลเวลา และยังเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวให้เกิดขึ้นทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ

   
โดยภายในงานจะมีกิจกรรมมากมาย อาทิ  ประติมากรรมโคมไฟสีสันยี่เป็งเชียงใหม่ บริเวณรอบคูเมือง อุทยานต้นโพธิ์โคมไฟเฉลิมพระเกียรติฯ บริเวณประตูช้างเผือก อุทยานโคมไฟแห่งจินตนาการ “เชียงใหม่นครที่เป็นที่สุด แห่งความสง่างามทางวัฒนธรรม”  บริเวณข่วงประตูท่าแพ โดยจัดให้นักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติได้ชม นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมอีกมากมาย ส่วนบริเวณริมแม่น้ำปิงด้านหน้าเทศบาลนครเชียงใหม่ สะพานนครพิงค์ ด้านหน้าจวนผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ สะพานเหล็ก จะมีการรณรงค์ให้ปล่อยโคม รวมถึงการประกวดขบวนแห่กระทงเล็กมหาชาติชาดก.

สนั่น  เข็มราช/อนุศร  ศรีวิชัย

http://www.dailynews.co.th/newstartpage/index.cfm?page=content&categoryId=420&contentID=174496