อำเภอ กัลยาณิวัฒนา จ.เชียงใหม่ เป็นเขตการปกครองระดับอำเภอลำดับที่ 25 ของจังหวัดเชียงใหม่ และอันดับที่ 878 ของประเทศไทย จัดตั้งเมื่อ 26 ธันวาคม พ.ศ. 2552 มีที่ว่าการอำเภออยู่ที่ตำบลแจ่มหลวงอำเภอกัลยาณิวัฒนา เป็นอำเภอที่กระทรวงมหาดไทย ได้กำหนดให้เป็น โครงการอำเภอกัลยาณิวัฒนา เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคล เฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ  5 ธันวาคม 2554 โดยมีวัตถุประสงค์ให้อำเภอกัลยาณิวัฒนาเป็น “อำเภอต้นแบบ” ในการพัฒนาที่ยั่งยืน

สำหรับการจัดตั้งอำเภอใหม่ในพื้นที่ดังกล่าวสามารถสืบย้อนไปได้ถึง พ.ศ. 2536 โดยเมื่อ  วันที่ 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2546 สภาตำบลตำบลบ้านจันทร์ได้เสนอแยกกิ่งอำเภอออกจากสามตำบลในอำเภอแม่แจ่ม ได้มีการเตรียมการจัดตั้งกิ่งอำเภอใหม่เป็นเวลาหลายปี แต่ด้วยวิกฤติการณ์ทางการเงินในเอเชีย พ.ศ. 2540 ได้ทำให้อำเภอใหม่ทั้งหมดที่อยู่ในระหว่าง การพิจารณาถูกรัฐบาลยกเลิกไปเพื่อหลีกเลี่ยงค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมก่อนที่จะ กลับเข้าสู่ระเบียบการพิจารณาอีกครั้งในปี พ.ศ. 2548 โดยได้มีการจัดทำข้อเสนอและการศึกษาโดยจังหวัดเชียงใหม่และกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทยวันที่ 2 ธันวาคม พ.ศ. 2551     คณะรัฐมนตรีไทยเห็นว่าพื้นที่ตำบลบ้านจันทร์ ตำบลแม่แดด และตำบลแจ่มหลวง แห่งอำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ เป็นพื้นที่การท่องเที่ยว มีเนื้อที่ 674.58 ตารางกิโลเมตร และประชากร 10,561 คน มีการจัดตั้งโครงการพระราชดำริหลายโครงการ มีสภาพภูมิประเทศเป็นป่าและภูเขาสูงชัน ทุรกันดาร การคมนาคมติดต่อเพื่อขอรับบริการต่างๆ จากหน่วยงานของรัฐ ณ ที่ว่าการอำเภอแม่แจ่ม เป็นไปด้วยความยากลำบาก การให้บริการของเจ้าหน้าที่ไม่สามารถให้บริการได้อย่าง ทั่วถึงครอบคลุมทุกพื้นที่ ประกอบกับพื้นที่ดังกล่าวประสบปัญหาด้านความสงบเรียบร้อย เรื่องยาเสพติด และปัญหาด้านการลักลอบการตัดไม้ทำลายป่า จึงเห็นชอบให้แยกพื้นที่ดังกล่าวมาจัดตั้งเป็นอำเภอใหม่ มีวัตถุประสงค์เพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ต่อมาเมื่อ วันที่ 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2552 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานชื่ออำเภอที่ ว่า “อำเภอกัลยาณิวัฒนา”แทนชื่อเดิมที่ใช้ว่า “วัดจันทร์” และประกาศในราชกิจจานุเบกษาแต่งตั้งเป็นอำเภอกัลยาณิวัฒนาในวันที่ 18 ธันวาคม 2552 ที่ผ่านมา

อำเภอใหม่แห่งนี้ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอสะเมิง ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอแม่แจ่ม ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองแม่ฮ่องสอนจังหวัดแม่ฮ่องสอน สภาพพื้นที่  โดยทั่วไปเป็นป่าและภูเขาสูงชันล้อมรอบ ตั้งอยู่ในเขต     ป่าสงวนแห่งชาติ สภาพป่าเป็นป่าเบญจพรรณ มีอากาศหนาวตลอดทั้งปีสภาพสังคมอำเภอกัลยาณิวัฒนา ประกอบด้วยชุมชนชาวเขาหลายเผ่า ได้แก่ เผ่ากะเหรี่ยง เผ่าม้ง ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำไร่ ทำนา ทำสวน และการทอผ้าเป็นอาชีพเสริมเป็นธรรมดาของอำเภอที่ตั้งขึ้นใหม่ หลายสิ่งหลายอย่างยังไม่พร้อมทั้งอาคารสถานที่ราชการ การคมนาคม รวมถึงวัด ซึ่งเป็นสถานที่ยึดเหนี่ยวจิตใจพุทธศาสนิกชนด้วยพระเทพโกศล เจ้าคณะจังหวัดเชียงใหม่ เปิดเผยว่าตามที่ฝ่ายบ้านเมืองได้ยกพื้นที่หลายตำบลในอำเภอแม่แจ่มเป็นอำเภอ กัลยาณิวัฒนา ก่อนหน้านี้คณะสงฆ์จังหวัดเชียงใหม่ได้จัดโครงการยกวัดร้างให้เป็นวัดที่มี พระสงฆ์   ในระยะที่ผ่านมาโครงการพระธรรมจาริกได้ไปสร้างอาศรม พระธรรมจาริกไว้ในหลายหมู่บ้านในอำเภอใหม่แห่งนี้และมีการส่งพระสงฆ์ไปประจำ ทุกปีนับตั้งแต่ก่อตั้งโครงการพระธรรมจาริกขึ้นมา และปัจจุบันที่พักพระสงฆ์ หรืออาศรมธรรมจาริกมีทั้งหมด 9 แห่งด้วยกันถึงแม้จะเป็นที่พักสงฆ์แต่สถานที่ทั้ง 9 แห่งนั้นเดิมก็เป็นวัดร้าง มีเศษดิน เศษหิน อิฐ ซึ่งเชื่อว่าเป็นโบราณสถานที่เก่าแก่ซึ่งต้องได้รับการพัฒนาปรับปรุง การยกวัดร้างให้เป็นวัดที่มีพระสงฆ์ในอำเภอกัลยาณิวัฒนานั้นเป็นภารกิจที่จำ เป็นของคณะสงฆ์จังหวัดเชียงใหม่ต้องรีบดำเนินการ ซึ่งอำเภอใหม่แห่งนี้ยังมีวัดที่ถูกต้องตามพระราชบัญญัติปกครองคณะสงฆ์ไม่ ถึง 5 วัด จึงยังไม่สามารถแต่งตั้งพระสังฆาธิการระดับปกครองชั้นเจ้าอาวาส เจ้าคณะตำบล และเจ้าคณะอำเภอได้ คณะสงฆ์จังหวัดเชียงใหม่จึงมอบหมายให้พระราชเขมากร รองเจ้าคณะจังหวัดฝ่ายสาธารณูปการ เป็นประธานในการจัดหาทุนเพื่อสร้างวัดในอำเภอกัลยาณิวัฒนาจำนวน 9 วัด ซึ่งทั้ง 9 วัดประกอบด้วยวัดห้วยฮ่อม วัดห้วยบง วัดบ้านเด่น วัดเสาแดง วัดขุนแม่รวม วัดแม่แดดน้อย วัดสบแม่แดด วัดแม่ผาปู และวัดห้วยปู โดยโครงการนี้เป็นการระดมทุน  จากทุกภาคส่วนที่อยากมีส่วนร่วมในการทำบุญสร้างวัดจำนวน 9 วัดในอำเภอใหม่แห่งนี้ เพื่อถวายเป็นพระราชกุศล ในโอกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเจริญพระชนมพรรษา 84 พรรษาด้วย

สำหรับโครงการนี้เจ้าคณะจังหวัดเชียงใหม่บอกบุญมายังประชาชนชาวไทยรวมทั้ง หน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชน ในการร่วมแรงร่วมใจกันช่วยสร้าง โดยเปิดชื่อบัญชี 9 วัดกัลยาณิวัฒนา หมายเลขบัญชี 499-2-05892-2 ธนาคารกสิกรไทย สาขาประตูเชียงใหม่ ใครที่อยากร่วมงานบุญกับคณะสงฆ์จังหวัดเชียงใหม่ในการสร้างวัดร้างทั้ง 9 วัดให้กลับคืนสู่สภาพวัดที่มีพระสงฆ์จำอยู่เพื่อปฏิบัติธรรมเผยแผ่พระพุทธ ศาสนา ก็สมควรยิ่งที่เราท่านทั้งหลายควรช่วยกันสนับสนุน เพื่อสืบทอดพระพุทธศาสนาให้คงอยู่ตลอดไป.

สนั่น เข็มราช

http://www.dailynews.co.th/newstartpage/index.cfm?page=content&categoryId=420&contentID=149623